Op de bank met Ton Overmars

Over het lesgeven van vroeger en nu

In deze aflevering ben ik op bezoek bij Ton Overmars, mijn leraar Engels van vroeger. Ik praat met hem over het onderwijs van toen en nu, over het belang van buitenschoolse activiteiten zoals buitenlandreizen en het belang van wezenlijke aandacht voor de leerlingen. Hij vertelt over hoe hij in het onderwijs is beland en hoe hij op latere leeftijd besloot opnieuw zelf in de collegebanken te klimmen. Ga er maar weer lekker voor zitten en laat je inspireren door deze bevlogen docent die nog niets wil weten van de term ‘achter de geraniums zitten’. Veel luisterplezier!

Terug in de tijd

Het is alweer meer dan 35 jaar geleden dat ik bij Ton in de klas heb gezeten. Hij geeft inmiddels al een lange tijd geen Engels meer. Dat komt vooral omdat hij na zijn pensionering Portugees is gaan studeren. Waarom maakte hij deze keuze? Vooral door het gemis van het contact met de leerlingen. Hij was 64 toen hij besloot zelf weer in de schoolbanken te stappen. Wel heeft hij als zzp-er les gegeven op middelbare scholen.

Ik werd laatst zelf geïnterviewd en toen kreeg ik de vraag ‘weet je nog een docent die impact heeft gemaakt op jouw leven?’ Ton was de eerste persoon waar ik aan dacht.

Heden

Tijden zijn veranderd. Vroeger was het nog normaal om de hele klas bij de mentor thuis uit te nodigen. Ook paste ik wel eens op de kinderen van Ton. Tegenwoordig is dat wel anders. Ton rookte wel eens een jointje met zijn leerlingen en ook de leerlingen noemde hem bij zijn voornaam. Hij was zo makkelijk in de omgang dat hij werd gezien als een vriend.

Vroeger was alles anders, daar zijn we het over eens. We werden niet 24/7 gevolgd via onze telefoon door onder andere onze ouders. We leefden in het moment en deden ook dingen in het moment. De leraren hadden ook geen telefonisch contact maar spraken elkaar alleen op school. Er zijn veel dingen negatief veranderd maar er zijn ook positieve veranderingen volgens Ton. Ook hij vindt het fijn om te kunnen Whatsappen via zijn telefoon met onder andere mij.

Meester Ton

Ton wist vanaf een jonge leeftijd al dat hij meester wilde worden. Hij zat op een broederschool in Amsterdam. Toen hij zeven was ontmoette hij iemand die heel mooi kon tekenen. Tijdens de Sinterklaastijd waren zijn tekeningen overal te vinden. Dat wilde Ton ook kunnen. Toen hij tien werd vonden de broeders dat hij slim genoeg was om een broeder te worden. Zij kiezen namelijk altijd de slimste kinderen uit. Zijn vader vond het geen goed idee. Hij vond dat Ton eerst zijn middelbare school moest afmaken voordat hij naar het klooster mocht. Uiteindelijk was dat een hele goede keuze. Toen is hij lid geworden van Internationale Jeugd verkeer in Amsterdam, daar sprak hij hij regelmatig met buitenlandse studenten. Daarnaast leerde hij op die plek Duits, Frans en Engels. Ton werd verliefd op een Engels meisje. Zo verliefd dat hij uiteindelijk met haar trouwde. Ondertussen is hij Engels gaan studeren aan de Universiteit van Amsterdam.

Contact houden met zijn vriendin in Engeland deed hij door middel van brieven. Dat is niet alleen bijzonder maar ook heel romantisch. Ton werkt nu met vluchtelingen en vraagt hen ook om brieven te schrijven. Door deze brieven kan hij zien op welk niveau ze zitten.

Baan aangeboden

Door het studeren door kreeg hij een baan aangeboden in Beverwijk. De docent waar Ton stage bij had gelopen vertelde hem dat het niet de juiste school voor hem was. Hij noemde de school onbetrouwbaar, omdat hij daar zelf ook al eens had gewerkt. Hij stelde iets anders voor maar Ton besloot toch naar Beverwijk te gaan. Ton nam zichzelf voor om dit vijf jaar te proberen. Hij wilde kijken of dit hem lag en ook echt lukte. Hij deed er drie jaar over om zeker van zijn zaak te worden; dit was de juiste keuze geweest.

Op de school zaten veel verschillende culturen, maar de grootste cultuurshock was voor Ton het feit dat de school zo groot werd dat er nieuwe mensen moesten komen. In een jaar werden wel tien nieuwe leraren aangenomen, deze gingen niet full- maar parttime werken. De school voelde als een echte familie. Iedereen kwam bij elkaar over de vloer. Toen de school groter werd veranderde dat.

Vertrouwen in de jongeren

Ton heeft veel vertrouwen in de jongeren van de toekomst. Het blijft belangrijk dat je je fijn voelt op de school waar je zit. Dat je een leraar hebt waar je je fijn en veilig bij voelt. Dat maakt de schooltijd zoveel makkelijker. Die verbinding is heel belangrijk. Voor Ton maakt het niks uit wat hij voor les gaf. Al had hij Duits of Frans gestudeerd; het ging hem om het contact. Die verbinding en het samen zijn met de leerlingen was voor hem het allerbelangrijkst.

Ton kan Portugees, dat is bijzonder. Door de moeder van zijn kinderen besloot hij zelf ook Portugees te gaan studeren. Hij was gefascineerd door de muziek en cultuur. Hij had geluk want hij mocht de studie gratis doen. Een half jaar in Portugal was een hele bijzondere ervaring voor Ton. Tegenwoordig vertaalt hij voor literatuur Portugees. Samen met studenten die hij in Leiden heeft ontmoet.

Lesgeven van tegenwoordig

Ton verklaart dat hij de tegenwoordige manier van lesgeven niet zelf had kunnen handhaven. Dit zijn natuurlijk de gevolgen van Covid. Het contact met de leerlingen is voor hem juist het belangrijkste en dat valt nu helaas weg.

Wat Ton graag zou willen meegeven aan de leraren van nu? Blijf met je klasgenoten afspreken en gesprekken voeren. Houd de interactie fysiek. En de jongeren? Stel je kwetsbaar op naar je docenten, bouw een band op voor zo ver dat kan. Je komt er zo ver mee.

Benieuwd naar de hele podcast? Die luister je door hier te klikken. Veel luisterplezier!